1 Mayıs Hakkında
1 Mayıs yaklaşıyor yeniden. 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramıdır fakat nereden gelir bu 1 mayıs? Niye 1 Mayıs? diye soranınız oldu mu hiç? Ben sordum ve işte bulduklarım. Bu arada dipnot olarak belirtmeliyim, 1 Mayıs işçi bayramı olmadan önce de genel olarak avrupa'nın çeşitli ülkelerinde çeşitli başka yerel kutlamalar için kullanılmakta olan bir gündür.
Asıl konumuz olan 1 Mayıs İşçi Bayramının (daha doğrusu Uluslararası Emekçiler Günü) tarihçesi 4 Mayıs 1886'daki Şikago-Haymarket Olaylarına kadar gitmektedir. Şikago'da, işçiler "8 Saatlik Gün" (Eight-Hour-Day)* isteklerini yerine getirmek için greve çıkmıştır. İşte bu grevi ve işçileri desteklemek için söz konusu tarihte yapılan miting sırasında çıkan kargaşa ve akabinde polisin kalabalığa ateş açması sonucunda ölen kişilerin anılması amacıyla 1889 tarihinde düzenlenen İkinci Enternasyonal'in kongresinde 1890'da Şikago olaylarının yıldönümünde tüm dünyada gösteriler düzenlenmesi kararı çıkar. Gösteriler o kadar başarılı olur ki Enternasyonel'in 1891'de düzenlenen ikinci kongresinde 1 Mayıs her yıl düzenlenecek bir etkinlik olarak resmen kabul edilir.
1904 yılında da Amsterdam'da düzenlenen Uluslararası Sosyalist Konferansı toplantısında "tüm Sosyal Demokratik Parti organizasyonlar ve tüm ülkelerin ticari birlikleri 8 saatlik günün hukuki olarak kabul edilmesini sağlamak, işçi sınıfının sınıfsal talepleri ve evrensel barış için 1 Mayısta gösteriler düzenleyecektir" kararı çıkar.
Böylece her yıl 1 Mayıs tüm dünyada Emekçilerin Günü olarak kabul edilmiş ve kutlana gelmiştir.
Tüm dünyada 1 Mayısta kutlanan işçi bayramı ABD'de ise 5 eylül'de kutlanmaktadır. 5 Eylül olmasının sebebi ise Central Labor Union ve the Knights of Labor adlı örgütler Emekçi Gününü ilk kez 5 Eylül 1882'de kutlarlar. Knights of Labor daha sonra her yıl bunu tekrarlamaya başlar ve bu günün ulusal tatil ilan edilmesini talep eder. Fakat ülkenin geri kalanındaki işçi birlikleri dünyanın geri kalanıyla aynı şekilde 1 Mayıs olmasını ister. 1886'daki şikago olaylarından sonra o dönemdeki ABD Başkanı, her sene aynı tarihte Şikago isyancılarının anılmasını istemediğinden 5 Eylül Emekçi günü olarak belirlenir.
_________________________________________________
(*) 8 Saatlik Gün (Eight-Hour-Day): 8 Saat işe, 8 Saat Kendine ve 8 Saat Uykuya (Eight hours labour, Eight hours recreation, Eight hours rest) sloganıyla özdeşleşen hareketin adı. Hareketin ortaya çıkışı Sanayi Devrimi sırasında İngiltere'ye kadar dayanır. Çalışma saatlerindeki anormalliklerin düzeltilmesi ve daha insani seviyelere çekilebilmesi için ortaya çıkmıştır.
Kaynaklar:
1) http://en.wikipedia.org/wiki/Labour_Day
2) http://en.wikipedia.org/wiki/Eight-hour_day
3) http://en.wikipedia.org/wiki/International_Workers%27_Day
4) http://en.wikipedia.org/wiki/Haymarket_Massacre
Asıl konumuz olan 1 Mayıs İşçi Bayramının (daha doğrusu Uluslararası Emekçiler Günü) tarihçesi 4 Mayıs 1886'daki Şikago-Haymarket Olaylarına kadar gitmektedir. Şikago'da, işçiler "8 Saatlik Gün" (Eight-Hour-Day)* isteklerini yerine getirmek için greve çıkmıştır. İşte bu grevi ve işçileri desteklemek için söz konusu tarihte yapılan miting sırasında çıkan kargaşa ve akabinde polisin kalabalığa ateş açması sonucunda ölen kişilerin anılması amacıyla 1889 tarihinde düzenlenen İkinci Enternasyonal'in kongresinde 1890'da Şikago olaylarının yıldönümünde tüm dünyada gösteriler düzenlenmesi kararı çıkar. Gösteriler o kadar başarılı olur ki Enternasyonel'in 1891'de düzenlenen ikinci kongresinde 1 Mayıs her yıl düzenlenecek bir etkinlik olarak resmen kabul edilir.
1904 yılında da Amsterdam'da düzenlenen Uluslararası Sosyalist Konferansı toplantısında "tüm Sosyal Demokratik Parti organizasyonlar ve tüm ülkelerin ticari birlikleri 8 saatlik günün hukuki olarak kabul edilmesini sağlamak, işçi sınıfının sınıfsal talepleri ve evrensel barış için 1 Mayısta gösteriler düzenleyecektir" kararı çıkar.
Böylece her yıl 1 Mayıs tüm dünyada Emekçilerin Günü olarak kabul edilmiş ve kutlana gelmiştir.
Tüm dünyada 1 Mayısta kutlanan işçi bayramı ABD'de ise 5 eylül'de kutlanmaktadır. 5 Eylül olmasının sebebi ise Central Labor Union ve the Knights of Labor adlı örgütler Emekçi Gününü ilk kez 5 Eylül 1882'de kutlarlar. Knights of Labor daha sonra her yıl bunu tekrarlamaya başlar ve bu günün ulusal tatil ilan edilmesini talep eder. Fakat ülkenin geri kalanındaki işçi birlikleri dünyanın geri kalanıyla aynı şekilde 1 Mayıs olmasını ister. 1886'daki şikago olaylarından sonra o dönemdeki ABD Başkanı, her sene aynı tarihte Şikago isyancılarının anılmasını istemediğinden 5 Eylül Emekçi günü olarak belirlenir.
_________________________________________________
(*) 8 Saatlik Gün (Eight-Hour-Day): 8 Saat işe, 8 Saat Kendine ve 8 Saat Uykuya (Eight hours labour, Eight hours recreation, Eight hours rest) sloganıyla özdeşleşen hareketin adı. Hareketin ortaya çıkışı Sanayi Devrimi sırasında İngiltere'ye kadar dayanır. Çalışma saatlerindeki anormalliklerin düzeltilmesi ve daha insani seviyelere çekilebilmesi için ortaya çıkmıştır.
Kaynaklar:
1) http://en.wikipedia.org/wiki/Labour_Day
2) http://en.wikipedia.org/wiki/Eight-hour_day
3) http://en.wikipedia.org/wiki/International_Workers%27_Day
4) http://en.wikipedia.org/wiki/Haymarket_Massacre
Yorumlar
Yorum Gönder